
مرتضی اسماعیلی| مهندس رمضان روحانی ساکن محله پنجتن مشهد که درحال حاضر مشغول تحصیل دکترای خود در رشته شیمی در دانشگاه فردوسی است.
او مقطع ارشد خود را در دانشگاه صنعتیشریف گذرانده و در همین دوران همکاریهای خود را با سازمان انرژی اتمی آغاز کرده است که ماحصل آن، ساخت قطعهای مهم و کاربردی بهنام ستاپ (Setup) و انجام پروژهای با هدف تولید رادیودارویی برای درمان سرطان تیروئید بوده که دومی را بهعنوان پایاننامه ارشد خود نیز انتخاب و ارائه کرده است.
این پایاننامه جزو پنج پایاننامه برتر صنعتی کشور شناخته شده است. او تاکنون دو مقاله در ISI به ثبت رسانده است و سه کنفرانس ملی با موضوع نانوفناوری ارائه کرده است.
علاوهبراین، تاکنون پنج مقاله از پایاننامهاش تولید شده است که دستاورد علمی مهمی در کنار دستاورد صنعتی پایاننامه رمضان روحانی، این نخبه برجسته منطقه ۴ و حاشیه شهر است.
گفتگوی ما با روحانی را در ادامه بخوانید. لازم به ذکر است شهرآرامحله منطقه ۴ در شماره ۱۴۵ با این نخبه علمی گفتگویی داشته است.
- قبل از هرچیز از روند برگزیدهشدن پایاننامهتان بفرمایید.
این پایاننامه درراستای نانوتکنولوژی تعریف شده است که دیماه سال قبل از آن دفاع کردم.
«نانو» امروزه جزو علومی است که بهشدت در کشور ما و دنیا به آن توجه میشود و کاربردهای بسیار وسیعی در حوزههای مختلف صنعتی، پزشکی، عمرانی و... دارد.
دوسه هفته قبل از نهاد ریاستجمهوری تماس گرفتند و گفتند پایاننامه من در مرحله اول جزو دَه پایاننامه برتر صنعتی کشور انتخاب شده است و از ما دعوت کردند که به مراسم انتخاب بهترین پایاننامهها برای دور نهایی بروم.
خلاصه در داوری نهایی، پایاننامه من بهعنوان پنجمین پایاننامه برتر صنعتی انتخاب شد.
هرچند با توجه به اینکه من این پایاننامه را ذیل سازمان انرژی اتمی تعریف کرده بودم، به همه سوالات داوران نتوانستم جواب بدهم و فقط سوالاتی که دانستنش لازم بود و میتوانستم پاسخ بدهم را جواب دادم.
- اگر امکان دارد، درباره موضوع پایاننامهتان بیشتر بفرمایید.
امروزه مبحث نانوداروها یا رادیوداروها یکی از مسائل مهم علمی است که کشور ما باشتاب بهسمتش در حرکت است و امروز در رتبه هفتم دنیا درزمینه نانوفناوری هستیم.
با استفاده از مواد رادیواکتیو میتوان بافتهای مسموم بدن را نابود کرد
اما درباره پایاننامهام باید بگویم خیلی از سرطانها با اشعههای رادیواکتیو قابلدرمان است.
با استفاده از مواد رادیواکتیو میتوان بافتهای مسموم بدن را نابود کرد. برهمیناساس در پایاننامه من، تولید مادهای بحث میشود که انتهایش به تولید رادیودارویی که برای درمان سرطان تروئید کاربرد دارد، ختم میشود. رادیوداروها بایستی از راکتورهای هستهای استخراج شود.
- از اینکه پایاننامه شما پنجم شده، چه احساسی دارید؟
کاملا راضی هستم. خدراشکر. قبلا هم گفتم اگر حتی یک درصد هم در پیشرفت کشور سهمی داشته باشم، برایم افتخار است. این مقامها و رتبهها زیاد برایم مهم نیست.
- بقیه پایاننامهها چطور بودند؟
تمامی دَه پایاننامه از نظر علمی و فنی قوی بود و حرف برای گفتن داشت. نفر اول یک ترانزیستور کاملا ایرانی ساخته بود. یکیدیگر از بچهها روی تولید رادیودارویی درزمینه سرطان معده کار کرده بود.
- یکی از مباحث مهم حوزه دانشگاه و دانشجویی، تولید پایاننامههایی مبتنیبر نیاز و ویژگیهای کشور و جامعه ایرانی است. این موضوع را با توجه به ارتباطی که با بدنه دانشگاه و صنعت دارید، چطور ارزیابی میکنید؟
قبل از اینکه جواب سوال شما را بدهم نکتهای درباره ارتباط دانشگاه و صنعت را از نگاه خودم بگویم.
به نظر من یکی از مصادیق مهم در رابطه بحث دانشگاه و صنعت این است که ساز و کاری تدبیر بشود که در آن صنعت نیازهای خودش را در حوزههای مختلف به وزارت علوم اعلام کند و این وزارت در جذب دانشجوها و تکمیل ظرفیت دانشگاهها این نیازها را در اولویت قرار بدهد.
اینطوری هم آینده دانشجوها از نظر شغلی و کاری مشخصتر است و هم به صورت واقعی مشکلی از صنعت برطرف میشود.
اما در پاسخ به سوال شما باید بگویم اول اینکه متاسفانه در کشور ما به پایاننامههای مقطع کارشناسی چندانتوجهی نمیشود؛ درصورتیکه اگر از همان آغاز دوره لیسانس به مسئله پایاننامه توجه جدیتری شود، در ارشد و دکترا شاهد ارائه پایاننامههای باکیفیتتری از دانشجویان خواهیم بود.
اعتقاد شخصی من این است که دانشجو را باید با پایاننامهاش شناخت. مسئله بعدی انتخاب موضوع پایاننامه است.
بهدلیل دوربودن دانشجو از واقعیات صنعت و نیازهای آن، امروز بهجای پایاننامههای صنعتی و موردنیاز کشور، پایاننامههای تالیفی، مروری، ادغامی حجم شایانتوجهی از پایاننامههاست یا در بهترین حالت پایاننامههایی که از آن مقاله دربیاید؛ یعنی استاد میگوید من پروپوزالی برای دانشجو تعریف کنم که از آن مقاله تولید شود. درصورتیکه مقاله نباید هدف اصلی باشد.
البته اگر همین مقاله هم با ویژگیهایی که گفتید، نوشته شده باشد، قابلتوجه است.
بله؛ ولی نکته اینجاست که آن ادعایی که در متن مقاله شده است، کجا میخواهد استفاده شود. من میگویم اگر بیاییم بهصورت واقعی با صنعت ارتباط بگیریم و بتوانیم گوشهای از مشکلات آن را حل کنیم، استفاده و رضایتش خیلی برای ما بیشتر است.
براساس تجربه شخصی خودم، صنعت از دانشجویان برای حل مشکلاتش استقبال میکند. سختی خودش را دارد و ادبیات صنعت، ادبیات خاصی است؛ اما استقبال میکنند.
یادم هست اولینبار که سازمان رفتم و گفتم از صنعتیشریف آمدم، خیلی استقبال کردند؛ درصورتیکه نه بحث پایاننامهای بود، نه هیچچیز. گفتم میخواهم کمک کنم.
خب حالا اگر دانشجوی الکترونیک، دانشجوی مهندسی شیمی و ... برود بگوید میخواهم کار کنم، مطمئنا استقبال میکنند و امثالهم.
- چرا این اتفاق نمیافتد و دانشجویان ما برای ورود به صنعت، رغبت ندارند؟
بخشی از دلایلش را اشاره کردم. ابعاد زیادی دارد. شاید یکی دیگر از دلایلش این است که ما در دانشگاه «دید صنعتی» به دانشجو نمیدهیم.
دانشجو همیشه در ذهنش است که این علم من به درد صنعت نمیخورد که البته ذهنیت غلطی است. از آنطرف صنعت هم فکر میکند علم این دانشجو کمکی به مشکلاتش نمیکند.
هرچند دلایل دیگری هم هست، مثل تنبلی و کمکاری دانشجوها یا اینکه بعضی به فکر خارجرفتن هستند و نهایتا میخواهند دوسه تا مقاله بدهند و اصطلاحا اپلای کنند و بروند.
- به دانشجویانی که درحال کار روی پایاننامه هستند، چه توصیهای دارید؟
اول اینکه هدفشان را تولید مقاله قرار ندهند و سطح کار را بالاتر قرار دهند. دوم اینکه حتما با صنعت ارتباط داشته باشند.
دوره لیسانس، فرصت خوبی برای ورود به صنعت و آشنایی با چموخم کار است؛ حتی میتوانند در دوره ارشد، مشکلات اصلی برای ارائه پایاننامه به استادشان را همانجا پیشنهاد دهند.
درزمینه تعریف پایاننامه هم با استادراهنما تعامل داشته باشند و سعی کنند حتما صنعتی باشد، نه گردآوری یا ترجمه؛ چراکه این پایاننامهها در رشتههای فنی اصلا بهدرد نمیخورد، ضمن اینکه فوریت و نیاز کشور هم نیست.
- درحال حاضر چه میکنید؟
مشغول گذراندن دوره دکتری در دانشگاه فردوسی هستم و در کنارش همکاریهایم را با سازمان ادامه میدهم. علاوه بر این در حال تنظیم مقالات پایاننامه ارشدم و دیگر امورات مرتبط با آن هستم و تصمیم دارم به صورت دقیقتر پایاننامه دکتری را با همان موضوع نانو شروع کنم.
- درپایان اگر نکتهای ماندهاست بفرمایید.
جا دارد از تمامی زحمات اساتید و دوستانم تشکر میکنم و همچنین از زحمات خانوادهام به ویژه پدر و مادرم نهایت تشکر و قدردانی را دارم.
* این گزارش یکشنبه، ۲۰ دی ۹۴ در شماره ۱۸۴ شهرآرامحله منطقه ۴ چاپ شده است.